CAO ĐIỂM CUỐI CÙNG - HỮU MAI
Nếu cho phép khái quát phong cách nhà văn, thì có lẽ hai chữ “chân thực” là đúng với cả con người và tác phẩm Hữu Mai. Ông là một trong số ít các nhà văn hiện đại có quan niệm văn học cùng tính cách ngoài đời cho đến phong cách tác phẩm thống nhất với nhau. Đây là suy nghĩ của nhà văn, rất mực thành thực, khiêm tốn: “Tôi chỉ mong ghi lại một cách trung thực, càng nhiều càng tốt, những gì đã biết về một thời kỳ lịch sử hiếm có, rất đẹp, rất phong phú của dân tộc, mà mình đã may mắn vừa là nhân chứng, vừa là người trong cuộc. Tôi ít có tham vọng văn chương vì thế hệ chúng tôi không đủ thời gian để làm công việc này” (Nhà văn Việt Nam hiện đại, 2010). Ngoài đời ông ít nói, rất hiền, rất mực chăm chỉ, cần mẫn…
Văn chương Hữu Mai chinh phục độc giả ở sự thành thực, thành thực của tấm lòng tác giả, của nội dung và cả hình thức tác phẩm. Phải chăng có quy luật này: Với mục đích sinh động hóa sự thực thì phải đi đến tận cùng sự thực, viết với một tấm lòng chân thành trung thực, không tô vẽ, thêm bớt thì văn chương sẽ trở về với tự nhiên. Được vậy tác phẩm sẽ như là sự sống, như là cuộc sống. Mà trên đời, xét đến cùng, cái đáng giá nhất chính là sự sống, là cuộc sống!
Tiểu thuyết “CAO ĐIỂM CUỐI CÙNG” tái hiện khung cảnh chiến trường sôi động, khốc liệt và cuộc đọ sức vô cùng anh dũng của chiến sĩ ta ở Điện Biên Phủ với quân đội Pháp.
Tại Đồi A1, hàng nghìn cán bộ, chiến sĩ đã kiên trì bám trụ, chiến đấu giành từng tấc đất với đối phương để giành chiến thắng trong chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ.
Mọi người không thể nào quên những cảnh bom đạn mù trời; chi chít chiến hào bùn lầy đọng máu; những đợt tấn công như vũ bão của bộ đội ta, chiếm từng cứ điểm của kẻ thù; bao nhiêu gương mặt chiến sĩ xạm đen khói súng xen lẫn lo lắng, buồn vui…
Những nhân vật trong tác phẩm, từ người chiến sĩ đến cán bộ tiểu đội, trung đội, đại đội, tiểu đoàn, trung đoàn và Tư lệnh Đại đoàn…, đều gợi lên hình ảnh gần gũi, thân thiết, từ nhiều nguyên mẫu trong cuộc sống chiến đấu ở Điện Biên Phủ.
Đó là những con người bình thường, giản dị, lạc quan yêu đời nhưng không sợ gian khổ, hi sinh; đó là những người chất phác, hiền lành, còn bỡ ngỡ trước một cuộc chiến tranh quy mô, hiện đại nhưng đã chiến thắng đối phương có lực lượng hùng hậu, có máy bay, xe tăng, súng phun lửa và nhiều vũ khí tối tân khác.
Những nhân vật có tên trong tiểu thuyết “Cao điểm cuối cùng” như chiến sĩ Phấn, Trung đội trưởng Quách Cương, Đại đội trưởng Khỏe, Trung đội trưởng thông tin Chư, Chính trị viên đại đội Thọ, Tiểu đoàn phó Hồng Quân, Trung đoàn trưởng Lê Trang…, đều là những người dân yêu nước, được Đảng lãnh đạo, giáo dục, đã cầm vũ khí xung trận và góp sức cùng với toàn dân tộc quyết định vận mệnh của Tổ quốc.
Trong tác phẩm “Cao điểm cuối cùng”, nhà văn Hữu Mai còn đề cập tới con đường phấn đấu của 2 nhân vật “tiểu tư sản” là Tiểu đoàn trưởng Quế Vinh và Chính trị viên Tiểu đoàn Tuấn. Những bước đi ban đầu của họ có chệch choạc trên chặng đường khúc khuỷu, quanh co, nhưng cuối cùng, các anh vẫn tới đích, những chiến sĩ quả cảm cùng đồng đội làm nên chiến thắng cuối cùng.
Sau chiến thắng Điện Biên Phủ, nhà văn Hữu Mai đã nhiều lần trở lại chiến trường xưa, lên thăm Đồi A1, thăm Sở chỉ huy chiến dịch Mường Phăng, nơi Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Tổng Tư lệnh QĐND Việt Nam vào ngày 26.1.1954 đã quyết định chuyển phương châm “đánh nhanh thắng nhanh” sang “đánh chắc, tiến chắc”.
Nhà văn Hữu Mai còn dành thời gian gặp nhiều cán bộ, chiến sĩ từng tham gia chiến dịch đã trụ lại ở Điện Biên Phủ để xây dựng quê hương mới như Đại tá, cựu chiến binh Nông Văn Khầu và nhiều người khác…
Thông qua những con người cụ thể này, nhà văn có thêm tư liệu bổ sung cho những điều ông thu thập được tại chiến dịch.
Hữu Mai cho rằng “Cao điểm cuối cùng” tuy là tiểu thuyết nhưng thực ra là câu chuyện “người thật việc thật” được sắp xếp lại thành tác phẩm văn học.
69 năm đã qua kể từ chiều ngày 7.5.1954 lịch sử ấy, bài thơ “Hoan hô chiến sĩ Điện Biên” của nhà thơ Tố Hữu và tiểu thuyết “Cao điểm cuối cùng” của nhà văn Hữu Mai có thể được coi là những đỉnh cao văn chương về chiến thắng Điện Biên Phủ.
Với “Cao điểm cuối cùng”, người đọc thấy rõ hình ảnh một thời lịch sử oanh liệt, hào hùng của chiến thắng Điện Biên lịch sử tràn ngập từng trang sách. Kí ức về chiến thắng lẫy lừng ấy vẫn sống mãi với các thế hệ mai sau.
.jpg)
Nhận xét
Đăng nhận xét